سایت کاوه خان

دهمین دوره کارزار «ساعت زمین» در ۱۷۸ کشور و ۱۴۰۰ اثر تاریخی شنبه ۱۹ مارس / ۲۹ اسفند برگزار خواهد شد.

«صندوق جهانی طبیعت» در آخرین شنبه ماه مارس هر سال کارزار «ساعت زمین» را سازماندهی و برگزار می‌کند.

در این کارزار مردم جهان با خاموش کردن چراغ‌ها و سایر دستگاه‌های الکتریکی غیرضروری به مدت یک ساعت از مصرف محتاطانه انرژی حمایت می‌کنند تا به این طریق نسبت به تغییرات آب و هوایی هشدار دهند.

این کارزار از ساعت ۲۰ و ۳۰ دقیقه تا ۲۱ و ۳۰ دقیقه به وقت محلی برگزار می‌شود.

پاسکال کانفَن، سخنگوی سازمان «صندوق جهانی طبیعت» در فرانسه در این‌باره گفت: «جامعه مدنی برای دفاع از تعهدات صورت گرفته در کنفرانس آب و هوایی پاریس بسیج می‌شود.»

بیست‌ویکمین گردهمایی اعضای کنوانسیون‌ سازمان‌ ملل‌ در مورد تغییرات‌ آب‌ و هوایی یا «COP21» آذرماه سال جاری با حضور نمایندگان و سران ۱۹۵ کشور جهان برگزار شد و پس از دو هفته چانه‌زنی در بورژه پاریس پایان یافت. در این کنفرانس یک توافقنامه الزام‌آور اقلیمی امضا شد.

از نتایج مهم این توافق حد نصاب افزایش دمای زمین زیر دو درجه سانتیگراد (نسبت به مقطع ورود به عصر صنعتی شدن) بود و از تمام کشور‌ها خواسته شد تلاش خود را برای محدود کردن دمای زمین تا یک و نیم درجه سانتیگراد انجام دهند.

بیشتر بخوانید: تصویب توافق اقلیمی پاریس: دستاوردها و پیامدها

پاسکال کانفن گفت: «بدترین چیز آن است که کنفرانس COP21 بسته شده و شرایط همچون گذشته ادامه یابد، در حالی که تعهدات باید حفظ و به سرعت تثبیت شوند و سال ۲۰۱۶ به سال هماهنگی تبدیل شود.»

کارزار «ساعت زمین» در حال حاضر در جزایر فیجی آغاز شده است و سپس در آسیا، اروپا و آمریکا ادامه خواهد یافت.

سیدنی، پل بندرگاه و ساختمان اپرای خود را خاموش خواهد کرد و در پی آن اهرام مصر، برج ایفل، میدان تایمز و ساختمان امپایر استیت به مدت یک ساعت در خاموشی فرو خواهند رفت.

نخستین کارزار «ساعت زمین» در ایران در سال ۱۳۹۰ و با خاموشی چراغ‌های برج میلاد در تهران انجام شد.

در چهارمین و آخرین برنامه «ساعت زمین» در ایران که سال گذشته برگزار شد ارومیه، تهران، تبریز، اصفهان و چند شهر دیگر نیز به آن پیوستند.

مطلب را به بالاترین بفرستید:

در سال‌های اخیر اخبار محیط زیست ایران‌ گاه و بیگاه تکراری بودند. آتش‌سوزی و تخریب جنگل‌ها، خشک شدن تالاب‌ها و دریاچه‌ها، اتلاف منابع طبیعی، سدسازی‌های بی‌رویه و مخرب، سلاخی پرندگان مهاجر و خشکسالی و غیره بی‌وقفه شرح آن‌ها در گزارش‌ها ذکر شد.

رئیس‌جمهوری ایران در مقر سازمان ملل متعهد شد تا رویه سدسازی را به نفع توسعه پایدار در ایران تغییر دهد

از این رو به جای تکرار مکررات و شرح دوباره آنچه در سال ۹۴ گذشت، در زیر به وعده‌ها یا تعهدات اساسی می‌پردازیم که رو به آینده دارند و دولت یازدهم که خود را دولت زیست محیطی و دولتی «سبز» می‌نامد در قبال آن‌ها مسئول است.

به طور کلی سال ۹۴ دولت حسن روحانی و دفتر آیت‌الله علی خامنه‌ای، ولی فقیه ایران با اعلام برنامه‌های گوناگون، توجه ویژه‌ای به حوزه محیط زیست نشان دادند. به همین مناسبت شاید در عرصه سیاست‌های کلان محیط زیستی، سال ۹۴ را بتوان نقطه عطفی بر تمرکز بیشتر حکومت بر منابع طبیعی این کشور دانست.

بنابر این، سال ۹۵ نشان خواهد داد که دورخیز و عزم نهادهای کلان سیاسی ایران برای پیگیری برنامه‌ها و مطالبات زیست محیطی تا چه حد جدی است. در زیر مروری خواهیم داشت بر پاره‌ای از مهم‌ترین وعده‌های حکومتی در حوزه محیط زیست.

پایان نهضت سدسازی

حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران در مهرماه سال جاری و در مقر سازمان ملل متحد، در محضر سران توسعه جهانی اعلام کرد که دولت ایران تصمیم دارد تا در پروژه‌های پرشمار «سدسازی» خود بازنگری و از احداث بی‌رویه سدهایی که بیش از دو دهه است بلای جان طبیعت ایران شده‌اند جلوگیری کند.

در حال حاضر سدهایی که زمانی برنامه آینده‌نگرانه‌ای برای روزهای مبادا و خشکسالی به شمار می‌آمدند، در روزگار کم‌آبی، یکی پس از دیگری خشک می‌شوند. ۱۶۰ سد مخزنی ایران از آب خالی است و منابع آب در ایران ۱۰ میلیارد متر مکعب کاهش یافته و سرانه آب تجدیدشونده هر ایرانی از حدود چهار هزار متر مکعب از ابتدای انقلاب به کمتر از ۱۶۰۰ متر مکعب رسیده است. همچنین در سالیان اخیر سدسازی در مکان‌های نامناسب ۵۰ درصد اکوسیستم تالاب‌های کشور را نابود کرده و ۷۵ درصد تالاب‌ها را به شرایط بحرانی کشانده و باعث نابودی گونه‌های جانوری فراوانی از این تالاب‌ها شده است.

در این وضع ناگوار رئیس‌جمهوری ایران در مقر سازمان ملل متعهد شد تا رویه سدسازی را به نفع توسعه پایدار در ایران تغییر دهد.

کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای

ایران جزو ۱۰ کشور نخست جهان است که بیشترین میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای را در نتیجه مصرف انرژی به خود اختصاص داده‌ است. در این کشور بیش از ۵۰۰ میلیون تن گاز گلخانه‌ای تولید می‌شود که این رقم تا ۱۰ سال آینده به دو میلیارد تن خواهد رسید.

سازمان حفاظت محیط زیست ایران متعهد شد که در صورت لغو کامل تحریم‌ها، این کشور ۱۲درصد از انتشار گازهای گلخانه‌ای خود خواهد کاست

با برگزاری کنفرانس اقلیمی پاریس در آذرماه ۹۴، سازمان حفاظت محیط زیست ایران متعهد شد که در صورت لغو کامل تحریم‌ها، این کشور ۱۲درصد از انتشار گازهای گلخانه‌ای خود خواهد کاست. حال که تحریم‌ها لغو شده و ایران نیز می‌تواند از تجهیزات زیست محیطی لازم برخوردار باشد، از دولت یازدهم انتظار می‌رود پایبندی خود به این تعهد مهم را نشان دهد و قدمی راسخ در راستای دستیابی به انرژی‌های پاک بردارد.

تولید و انتشار گازهای گلخانه‌ای عامل اصلی گرمایش زمین به‌شمار می‌رود. معصومه ابتکار، رئیس سازمان محیط زیست ایران نیز به‌تازگی اظهار داشته که گرمای ناشی از گازهای گلخانه‌ای در ایران بین یک تا یک‌ونیم درجه افزایش دما را به‌دنبال داشته است.

بیشتر بخوانید: نگاهی به پشت سر – پرونده ۱۳۹۴

بر اساس تحقیقات متعدد صورت گرفته، درصورت عدم کاهش انتشار این قبیل گاز‌ها از سوی ایران در مناطق اطراف خلیج فارس زندگی در داخل ساختمان‌ها نیز مانند محیط خارج از ساختمان رفته رفته غیرقابل تحمل می‌شود. ماهشهر و بندر عباس در ایران از جمله شهر‌هایی هستند که در معرض رویارویی با این آینده نامطلوب هستند. به عبارت دیگر با تداوم شرایط فعلی در آینده‌ای نه چندان دور زندگی در آن‌ها غیرقابل تحمل خواهد شد.

علاوه بر این، دولت یازدهم در ماه‌های نخست کار خود برنامه‌ای تحت عنوان «اقتصاد کم کربن» تدوین کرده که تا سال ۲۰۲۰ میلادی باید عملیاتی شود.

اجرای سند ملی گرد و غبار

عامل اصلی طوفان گرد و غبار بیش از ۴۰۰ هزار هکتار زمین بایر و عملاً خشکی است که در استان ‌های جنوبی کشور و به‌ویژه خوزستان وجود دارد. طوفان‌های برآمده از این زمین‌ها سال‌هاست جان مردم جنوب کشور را به بازی گرفته و آن‌ها را با «مرگ خاموش» مواجه می‌کند. مرگ خاموش به واقع که لقبی برازنده برای این فاجعه شوم به نظر می‌رسد.

دولت ایران در آبان ۹۴ سند ملی مقابله با گرد و غبار را به تصویب هیأت دولت رساند

سازمان حفاظت محیط زیست در آبان ماه ۹۴ در برابر این معضل عمیق زیست محیطی سند ملی مقابله با گرد و غبار را به تصویب هیأت دولت رساند. سندی که به قول متولیان آن دارای برش‌های استانی است و در بخش منشأ، برای استان‌های خوزستان، ایلام و کرمانشاه انتشار یافته است.

در مقاطع متعددی در سال‌های اخیر آلودگی هوای برآمده از گرد و غبار در بسیاری از شهرهای خوزستان از جمله اهواز و آبادان، دست‌کم دو هزار و ۳۳۵ میکروگرم بر متر مکعب گزارش شده است. این رقم به معنی ۶۶ برابر حد مجاز است. حتی دولت ایران با اخطار سازمان ملل و نهادهای حقوق بشری نیز در این زمینه مواجه شد.

بر اساس سند ذکر شده، اجرای برنامه‌های مقابله با گرد و غبار شاید تا «دو دهه» به طول بیانجامد. زیستن در هوای پاک برای مردم جنوب ایران مطالبه‌ای کاملاً به حق است؛ شاید تنها پافشاری مردم این مناطق بر خواسته محقانه خود باشد که اجرای سند ملی مقابله با گردوغبار را تسریع بخشد.

کنترل تنش آبی و مسدودکردن چاه‌ها

ترجیع بند اخبار زیست محیطی ایران در سال گذشته را باید اتلاف و به نوعی ته‌کشیدن منابع آبی در ایران عنوان کرد. در مهرماه ۹۴ معصومه ابتکار، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست رسماً ایران را به عنوان رتبه اول تنش آبی در جهان اعلام کرد و کمبود آب را مهم‌ترین چالش پیش روی ایران نامید.

مسدود کردن چاه‌های مخرب (چه مجاز و چه غیرمجاز) یکی از برنامه‌های وزارت نیرو برای کنترل شدت بحران آب است

سازمان حفاظت محیط زیست ایران می‌گوید طی ۱۰ تا ۱۵ سال گذشته ۷۰ درصد ذخیره سفره‌های آب زیرزمینی ایران به شدت کاهش یافته است.

باید در نظر داشت بخش کشاورزی در ایران پر مصرف‌ترین بخش از نظر میزان استفاده از آب است. ۹۰ درصد از منابع آب ایران در زمین‌های کشاورزی مصرف می‌شود. متوسط مصرف جهانی آب در بخش کشاورزی در جهان حدود ۷۰ درصد است. بنابر این کشاورزی ایران بیش از ۲۰ درصد از متوسط جهانی بیشتر آب مصرف می‌کند.

در سال ۹۴ بیش از ۳۰۰ هزار چاه غیرمجاز کشاورزی در سراسر کشور شناسایی شد. چاه‌هایی عمدتاً عمیق که با برداشت بی‌رویه خود از ذخایر آب‌های زیرزمینی باعث خشکاندن بسیاری از منابع آبی ایران شده است. به این ۳۰۰ هزار چاه غیرمجاز باید صد‌ها هزار چاه «مجاز» دیگری را افزود که گرچه با مجوز حفر شده‌اند اما این به معنی آن نیست که به ذخایر آب زیرزمینی لطمه وارد نمی‌کنند.

مسدود کردن چاه‌های مخرب، چه مجاز و چه غیرمجاز کشاورزی یکی از برنامه‌های وزارت نیرو برای کنترل شدت بحران آب است که در استان‌های مختلف باید انجام شود.

از سوی دیگر، تا زمانی که شیوه آبیاری زمین‌های کشاورزی به تعبیری مدرن نشود و از آن مهم‌تر نوع محصولاتی که در ایران عمل می‌آید تغییر نکند، تفاوت چندانی در ماجرا پدید نخواهد آمد.

 بیشتر بخوانید: خوب و بد‌های محیط زیست ایران در سال ۱۳۹۳

مطلب را به بالاترین بفرستید:

در حالی که مراجع تقلید و مسئولان جمهوری اسلامی نسبت به برپایی کارناوال و شادی‌های جمعی در چهارشنبه‌سوری هشدار می‌دهند و آن را «غیر شرعی» و «آداب نادانان» می‌خوانند، سنت‌های دیرین مربوط به ایام نوروز هر سال برگزار می‌شود.

علی‌رغم خط و نشان‌ نیروهای امنیتی و نظامی مناسک چهارشنبه‌سوری که نخستین روز از ایام نوروز در کردستان ایران هم به‌حساب می‌آید، امسال نیز برگزار شد.

حضور و فشار نیروهای امنیتی و انتظامی به ویژه در آخرین روز سال برای ممانعت از شادی مردم کرد، به نظر می‌رسد معناهای دیگری به نوروز داده‌ است.

در چند سال گذشته نیروهای امنیتی بار‌ها برای بر هم زدن کارناوال شادی به دسته‌های مردم حمله کرده و در مواردی حتی اقدام به بازداشت آنان کرده‌اند. در این هنگام انگار فضای شادی با اعتراض و نوعی مقاومت برای برپایی نوروز در هم آمیخته‌ می‌شود. با وجود این فشار‌ها، نه تنها از توجه مردم کرد به نوروز و برگزاری آن کاسته نشده، بلکه فرا رسیدن سال جدید بهانه‌ای برای حفاظت از محیط زیست و اقداماتی مانند «روستا تکانی» و کاشتن نهال در برخی مناطق نیز شده است.

نوروز در همسایگی داعش

نوروز برای مردم کرد در هر چهار بخش کردستان جایگاه ویژه در جنبش ملی و تاریخ آنان دارد. در کردستان عراق نوروز با نخستین روز بهار آغاز می‌شود. در این منطقه با برگزاری جشن و کارناوال‌ در شهر‌ها و رفتن به دامان طبیعت به استقبال بهار و نوروز می‌روند.

در ماه‌های گذشته بحران‌های اقتصادی و امنیتی گریبانگیر اقلیم کردستان شده که مرزهای طولانی با گروه دولت اسلامی (داعش) دارد. به نظر می‌رسد کشته و زخمی شدن صدها پیشمرگ در جبهه‌های جنگ بر جشن‌های آنان سایه افکنده است. چیزی که در سال جدید میلادی در فضای عمومی شهر‌ها و رسانه‌ای آنان به چشم می‌خورد.

در چند سال گذشته موج مسافرت از ایران به کردستان عراق به دلایلی مانند رونق اقتصادی و وجود آزادی‌های نسبی در اقلیم کردستان رو به افزایش یافته بود.

سیروان توفیق

سیروان توفیق، یکی از مدیران سازمان گردشگری اقلیم کردستان به رادیو زمانه می‌گوید که سال گذشته ۲۵۰ هزار گردشگر که عمده آنان از ایران بودند برای سپری کردن ایام نوروز وارد اقلیم شدند.

این مدیر سازمان گردشگری اقلیم کردستان پیش‌بینی می‌کند که در ایام نوروز امسال آمار گردشگران ایرانی کاهش پیدا نکند، چون به گفته او تدابیری برای مسافران ایرانی در نظر گرفته شده که به آسانی وارد اقلیم کردستان شوند. توفیق می‌گوید: «البته به‌طور طبیعی هر کشوری که درگیر بحران‌های اقتصادی و امنیتی باشد، به‌طور موقت از میزان ورود گردشگران کاسته خواهد شد، اما در یک سال گذشته نیم میلیون گردشگر ایرانی وارد اقلیم شده‌اند.

مولوی جبار، عضو شورای مدیریت سازمان گردشگری اقلیم کردستان، در سال ۱۳۹۱ هجری خورشیدی از ورود ۸۲ هزار مسافر در سه روز ۱۸ تا ۲۰ مارس (مقارن با نوروز) به کردستان عراق خبر داده بود.

به گفته مولوی جبار بیشتر آنان از ایران و دیگر شهرهای عراق وارد این منطقه شده بودند.

نوروز، کنشی جمعی

هر سال با فرا رسیدن نوروز، احزاب و سازمان‌های کرد با انتشار بیانیه‌هایی ضمن تبریک سال نو به مردم کرد و خلق‌هایی که نوروز برای آنان اهمیت دارد، به نوعی از مردم کرد می‌خواهند در مراسم مربوط به نوروز شرکت کنند.

برای نمونه امسال حزب دمکرات کردستان در بیانیه‌ای از مردم کردستان خواست تا چهارشنبه‌سوری و نوروز را به «نماد وحدت صفوف» و «موضع ملی و میهنی» خود تبدیل کنند.

در بیانیه‌ حزب دمکرات کردستان آمده است: «شما کە با هوشیاری و همت خود، کردستان ایران را بە مهد تلاش و فعالیت مدنی تبدیل کردەاید، در چهارشنبەسوری و نوروز نیز ضمن دوری‌ جستن از هر اقدامی کە جان شما و هم‌میهنان و طبیعت کردستان را مورد تهدید قرار می‌دهد، یک بار دیگر یک کارناوال مردمی از فرهنگ‌دوستی و عزم و ارادە مبارزاتی خود برپا سازید.»

در بخش دیگری از این بیانیه آمده است: «برگزاری مراسم نوروز بە شیوەای آرام و مدنی نباید مانعی باشد در برابر بە نمایش گذاردن نارضایتی شما نسبت بە ظلم و ستم و محرومیت. نباید سکوتی باشد در مقابل تبعیض و سرکوب اعمال‌ شدە از سوی حاکمیت جمهوری‌اسلامی علیە خلق کرد.»

منصور تیفوری، نویسنده و مترجم کرد، پیشتر درباره نوروز کردستان به رادیو زمانه گفته بود: «آن‌چه دربارە نوروز نااساطیری می‌شود گفت احیای گونه‌ای از سنت کارناوال در دل این مراسم است. کارناوال به مثابه لحظه یا وضعیتی که در آن قانون حاکم لغو می‌شود و امکان تجربه شکل بنیادین سیاست یعنی مردم گشودە می‌شود. در این معنا نوروز امکان تحقق گونه‌ای از این کارناوال است. جایی که در آن دیگر نه پلیس بلکه خندە رمز سیاست است.»

نوروز نه تنها برای احزاب و سازمان‌های سیاسی در کردستان جایگاه ویژه دارد که در ادبیات و نثرهای کردی نیز به آن توجه چشمگیری شده است.

در ادبیات کردی و در طول چند سده گذشته شاعرانی مانند نالی، کاردوخی، بخود، پیره‌میرد، حمدی، دیلان، صیدی، شیرکو بیکس، کاردوخی، هژار، هیمن، وفایی و ولی‌دیوانه در وصف نوروز و بهار شعر سروده‌اند.

رسم روستا تکانی

به ابتکار و همت انجمن سبز چیا برای سومین سال پیاپی مردم روستاهای اطراف مریوان و اورامانت اقدام به پاک‌ کردن محیط بیش از صد روستا کرده‌اند.

در وب‌سایت این انجمن مدافع محیط زیست آمده است که جدا از رسم خانه‌تکانی، در این چند سال اهالی روستاهای این منطقه در یک حرکت جمعی و با پاک کردن محیط روستا‌ها از زباله، به استقبال بهار و نوروز می‌روند.

انجمن سبز چیا قصد دارد با کمک اعضای خود در روستا‌ها و در راستای «چشم‌انداز پنج ساله خود برای سرزمین بی‌زباله» این حرکت همگانی را به امید فراگیری آن در منطقه پیش ببرد.

فعالان مدافع محیط زیست گفته‌اند که در این چند سال، به جای آن‌که آتش نوروز را با لاستیک ماشین‌ها برپا کنند که برای محیط زیست زیان‌بار است، با سوزاندن قفس پرندگان این آتش را برپا می‌کنند.

یکی دیگر از اهداف فعالان محیط زیست جایگزینی رسم «روستا تکانی» به جای استفاده از مواد محترقه در روزهای چهاشنبه‌سوری و نوروز است.

بخوانید: فتواهای نوروزی خامنه‌ای: دید و بازدید با “بی‌حجاب‌”ها مشروط است

تهران، شش سال قبل

باید همه کارها را پیش از آنکه دیر شود، پیش از آنکه آن لحظه تقارن بهار و زندگی برسد تمام کرد. باید همه چیز شسته و رفته باشد، خانه در آفتاب بدرخشد و در سبد، رخت چرکی نمانده باشد. کهنه‌ها را باید دور ریخت و نو را به مبارکی بر تن کرد.

باید سفره‌ای در خانه گشود. من با تمام سین‌ها و سنت‌های نوروزی موافقم: باید بر تمام سین‌ها اصرار کرد. باید تند تند در خانه راه رفت، این را آنجا گذاشت، آن را اینجا. نیمه شب باید از آرایشگاه وقت گرفت و سر و صورت را صفایی داد. روی زرورق‌ها و کاغذهای رنگی باید اسم عزیزترها را نوشت و ذهن را برای جمله‌بندی‌های تازه آماده کرد. باید دهان را به تبریک شکوفه‌ها خوشبو کرد.

باید رفت کتابفروشی، تقویم تازه خرید با طرح اردشیر رستمی، کتاب تازه خرید برای صبح‌های تعطیل، کاکتوس‌های کوچک را انتخاب کرد برای جلوی قفسه کتاب‌ها، آلبوم تازه‌ای خرید برای ساعت‌های طولانی در ترافیک پشت فرمان ماندن، باید از کنار اوین گذشت و دل را از روی دیوارهای بلند به سلول‌های غمگین و میله‌های سرد رساند. باید به یادشان آورد که «بهار آمده/از سیم خاردار گذشته»؛ در اتاقی که در آن آزادی گل نمی‌کند.

دو قدم مانده به عید، من در حاشیه چنارها به تجریش می‌روم. در شیشه‌های تازه شسته، انعکاسی هست. قدم‌های رهگذرانی که به ضیافت خیابانی نوروز می‌روند بی‌نهایت تکرار می‌شود. این آخرین دقیقه‌ها و ثانیه‌هاست. گالری‌های شیک دارند تابلو فروش و ساعت رولکس و روسری ابریشم می‌فروشند و در بساط دستفروش‌ها تکه‌های محقری از عید پیداست. چند قدم جلوتر تصویر دیگری از زندگی برپا می‌شود: ماشین از ما بهتران اینجا توقف نمی‌کند. اینجا نمایش بوها و رنگ‌ها و طعم‌هاست، خوب‌ترها را تر و فرزها از خیابان برده‌اند. حالا گل‌های رو به پژمردگی، سنبل‌های خمیده، بیدمشک‌های تنک و ماهی‌های کم‌جان در کنار تابلوهای تقلبی، هدیه‌های کوچک ارزان و میوه‌های پلاسیده در رقابتی نفس‌گیر مشتری طلب می‌کنند. این آخرین فرصت جوانی است که باید امروز عصر برای نامزدش یک تکه پارچه عیدی ببرد. آخرین رمق پدر ۷ تا بچه است که که سه تایشان کفش می‌خواهند و چهارتایشان پیراهن نو.

سبزه‌ام را از بساط جوانک می‌خرم که کفش تقلبی آدیداس پوشیده. چند شاخه شب‌بو از پدر که از فردا دوباره بیکار می‌شود. چیزی نمانده تا لحظه‌ای که سال تازه را تحویل‌مان بدهند و شاخه‌های خشک چنارها را ازمان تحویل بگیرند.

امشب باید حواسم به ساعت باشد، نباید آن لحظه باشکوه را از دست بدهم. نوروز را باید رعایت کرد. این زیباترین رسم ماست که روی عادت ریا و اخلاق دروغ را می‌پوشاند. جمهوری بهار است در دیکتاتوری روزگارمان؛ رای برای شکست بال‌های زمستان و استقرار روزهای روشن‌تر. عید ایرانی، انتخاب بد و بدتر نیست: بهترین انتخاب است برای آغاز روز نو. عید دیدنی برایم کسالت بار نیست، بهانه دیدن آدم‌هایی است که فراموششان کرده‌ایم، آنهایی که فرصت پرسیدن حالشان را نداشته‌ایم، کسانی که  ممکن است این دیدار آخرمان باشد: مثل دایی بزرگم که امسال برای آخرین بار می‌بینمش.

فردا، وقتی آسمان تمیز است و شهر خلوت، باید مسیرم را عوض کنم. در بزرگراه مدرس با سبز کمرنگ اختصاصی‌اش خواهم راند؛ با تصویر اختصاصی‌اش از آسمان به ندرت پاک.

مالمو: شش سال بعد

کارها دارد دیر می‌شود، باید یک مشت عدس بریزم توی آب، فردا بنشانم‌شان توی ظرف، آب بپاشم به صورتشان تا نور آفتاب قدشان را بلند کند. باید یکی از ظرف‌ها را بدهم به دخترم تا ببرد کودکستان، به بچه‌‌ها نشان بدهد و بگوید عید ایرانی‌ها دارد از راه می‌رسد. باید بروم میدان شهر، سبزی تازه بخرم، ماهی و سیر لازم داریم و چند گلدان تازه برای هفت سین. باید شکوفه‌های زرد و سپیدی را که روی فرش سبزه‌های جلوی خانه نشسته‌اند نوازش کنم.

آخرین روز سال باید به جشن کتابخانه بروم، به پارک شهر، به کتابفروشی. باید ریشه‌هایم را به آب برسانم؛ به عادت‌های دیرین و ست‌های شیرین.

باید فهرست آدم‌هایی را که جا گذاشته‌ام به روز کنم. باید دید و بازدید کنیم در اسکایپ و ایمو و وایبر. باید مطلبی به نام زندگی در زمانه بنویسم. باید حواسم به ساعت باشد:‌ نباید آن لحظه باشکوه را از دست بدهم. باید آخرین خنده‌ها را قاب کنیم و زیباترین فیگورها را بفرستیم برای عزیزهای دور از دست‌.

آخرین نگاه‌ها را به خشکیدگی زمستان می‌اندازم. فردا معجزه خواهد شد و شکوفه‌ها و برگ‌های نورسته، پوست شاخه‌ها را می‌ترکانند. ساقه‌ها قد خواهند کشید: می‌دانم.

مطلب را به بالاترین بفرستید:

از صادق لاریجانی به عنوان رهبر احتمالی آینده نظام نام می‌برند. به همین خاطر هم که شده باید در حوزه آخوندشناسی در باب لاریجانی‌شناسی سعی بیشتری کنیم.

آیت الله صادق لاریجانی پیش از هر چیز یک آخوند پرگو است. مهمل‌بافی لاریجانی نشان از یک ذهن ابتدایی دارد که اگر بر مسند قضاوت بنشیند، می‌تواند میان هر چیز بی‌ربطی ارتباط برقرار کند و این، عین فاجعه در یک سیستم قضائی است. حال تصور کنید که او رهبر یک نظام شود!

قوه قضائیه ایران و تفکیک قوا به سبک ایرانی

از سابقه نه چندان خوب قوه قضائیه ایران که بگذریم، دوره صادق لاریجانی نقطه عطفی برای این قوه است. همان روز که روی کار آمد، هم درجه حوزوی و هم، نام عوض کرد: او تبدیل به «آیت الله آملی» شد. تبدیل از «لاریجانی» به «آملی» و از «حجت الاسلام» به «آیت الله». در جمهوری اسلامی، ارتقای درجه حوزوی، درجه نظامی و حتی درجه تحصیلی دانشگاهی در یک شب، سابقه داشت؛ ولی تغییر نامِ یک‌شبه، یک نوآوریِ نوبرانه بود. و گویا برای آن بود که برادریِ رییس دو قوه(علی و صادق)، دست کم در ظاهر توی ذوق نزند. در سال 94، حکمت و فلسفه این نوآوری اندکی نمایان شد، چون ترکیب «آیت الله آملی» به صورتی مکرر در اخبار تلویزیون و رادیوی نظام اسلامی، شنیده و سخنان او نقل شد. او بسیار پُرگو است و تغییر نام، دست کم برای مجریان خبر رسانه‌های ایران، این فایده را داشت که آن‌ها را از رنج تکرار ملال‌آور کلمه «لاریجانی» برای دو نفر(و حتی سه نفر یعنی به اضافۀ محمدجواد) خلاصی ببخشد.

صادق لاریجانی در سال ۱۳۹۴، پیوسته در مراسم مختلف و جلسه‌های اداری و قضائی از همه چیز گفت؛ از سیاست داخله، سیاست خارجه، اقتصاد، فناوری: از هر دری، سخنی. در جلسات قضائی حتی  دولت‌های همسایه را تهدید و تحقیر کرد. نگاه کنید که تنها در یک جلسه (مسئولان قضای کشور) که باید صرف حل مشکلات قضائی مردم شود، از چه چیزها که سخن نگفته: «نیازی به سعودی‌ها و اربابانشان نداریم؛ قدرت موشکی ‌ما قابل مذاکره نیست؛ تمدن نوین اسلامی موضوعات مهمی در ابعاد نظری و عملی در بردارد و اقتضا می کند اهل فکر و نظر نسبت به این مسئله توجه ویژه‌ای داشته باشند؛ آنچه که دولت‌های اقتدارگرا در قالب آن از جنایتکاران در دنیا حمایت می‌کنند همان چیزی است که در طول قرون مختلف در راستای تمدن غربی به وجود آمده… .»

مهمل‌بافی

سخنان صادق لاریجانی، لحن، ادبیات، دغدغه‌ها و موضوعات و از همه مهمتر شیوه استدلال‌ و نتیجه‌گیری‌ و داوری‌ او(که رکن امر قضا است)، بر وخامت وضعیت قوه قضائیه ایران گواهی می‌دهد، قوه‌ای که سلامت، استقلال و عاقل بودن آن، از شروط سلامت و توسعه قوای دیگر است. اجازه بدهید از باب نمونه و برای روشن شدن ادعای صاحب این قلم، سخنان او را در  یکی از آخرین جلسات قوه قضائیه (24 اسفند 1394) در سالی که گذشت بررسی کنیم:

لاریجانی در آغاز جلسه از «حضرت زهرا» می‌گوید و او را با ولایت (به معنای مورد نظر جمهوری اسلامی) پیوند می‌زند و با ادبیات طلبگی مخصوص به خودش، از ضرورت ترویج الگوی فاطمی در جامعه حرف می‌زند:

«حضرت زهرا براستی در حمایت از ولایت پیشتاز بودند و به دنبال اثبات ولایت و امامت در صحنه جامعه بودند. گرچه سیاست نمی تواند بیانگر تمام ولایت ولیّ الله باشد؛ ولی این را باید بدانیم که اجرای امر حکومت و سیاست در عالم خارج، بخشی از وظایف ولیّ الله است.»

سپس سراغ مسئله نفوذ می‌رود و از آن سخن می‌گوید:

«مقام معظم رهبری مسئله نفوذ را به تفصیل بیان کردند چرا که این مسئله امری مهم است و در جریان انتخابات اخیر هم شاهد پاره‌ای آثار نفوذ بودیم. بنابراین نفوذ موضوعی مهم است.»

او در توجیه‌تراشی برای اصرار آیت الله خامنه‌ای بر مسئله «نفوذ»، مسئولان اجرایی کشور را هدف اتهام قرار می‌دهد: «دشمنان … به دنبال نفوذ در کشور هستند و نفوذ در تصمیم‌گیری سیاستمداران یکی از روشهای آنان است.»

بخش عمده سخنان لاریجانی در هر جلسه، بازگویی، تبیین و تفسیر سخنان آیت الله خامنه‌ای است. اما گاهی از خود ابتکاراتی هم به خرج می‌دهد، مثلا در همین جلسه، موضوع «نفوذ در اعتقادات مردم» را ابداع می‌کند، چیزی که به ذهن آیت الله خامنه‌ای هم نرسیده:

«مردم ما به قانون اساسی رای دادند که مبنایش دین اسلام است. به همین دلیل به آرمان‌های انقلاب، حضور در عرصه‌های سیاسی واجتماعی[اسلام] و این مسئله که اسلام می تواند جامعه را اداره کند اعتقاد و اذعان دارند و این مسائل جزئی از باورهای مردم ما است و به همین دلیل دشمن به دنبال هجوم علیه این باورها و تغییر در نگرش مردم است.»

مهمل‌بافی لاریجانی در این استدلال‌ها و صغری ـ کبری‌های ابتداییِ طلبگی و پر از مغلطه‌، نشان از یک ذهن ابتدایی دارد که اگر بر مسند قضاوت بنشیند، می‌تواند میان هر چیز بی‌ربطی ارتباط برقرار کند و این، عین فاجعه در یک سیستم قضائی است.

«اقتصاد مقاومتی» موضوع دیگر سخنان لاریجانی در این جلسه است که آن هم از اصطلاحات برساخته آیت الله خامنه‌ای است و به واقع، تاکنون معنای دقیق و روشنی، جز تعاریف شعری و شعاری و حماسی از آن ارائه نشده. اساسا از ویژگی‌های این گونه اصطلاحات (که آیت الله خامنه‌ای مانند بسیاری از رهبران انقلاب‌های دنیای ما، در ساخت و ساز آن‌ها مهارت دارد) همین بی‌تعریفی و کلی‌گری است. خاصیت این اصطلاحات آن است که چون تعریف دقیق و تحدید شده‌ای ندارند، راهی به اجرای دقیق و ارزیابی عینی هم ندارند. می‌توان آن‌ها را به هر چیز و هر کس نسبت داد و یا در همان حال، سلب نسبت کرد. هر گاه بخواهید، می‌توانید ادعا کنید که اقتصاد مقاومتی اجرا شده و هر گاه بخواهید می‌توانید بگویید که اجرا نشده. اصطلاح نفوذ نیز چنین ماجرایی دارد. نسبت دادن نفوذ با معنای کلی و نامعلوم آیت الله خامنه‌ای به یک جریان یا شخص، در سیستم قضائی لاریجانی نیازمند محاکمه و محکمه و بیّنه نیست و برای همین، در رفتن از زیر برچسب آن بسیار دشوار است و اگر به شما اتهام «نفوذی» زدند، تنها می‌توانید «بی‌خیالِ» آن شوید(البته اگر بتوانید). نفوذ به واقع، تنها به عنوان یک اصطلاح سیّال، مهمل و مبهم دست به دست می‌شود تا بر پیشانی هر کسی که با جریان حاکم اختلاف نظر دارد، بچسبد. در اینجا تعریف جرم به گونه دقیق و تحدید شده انجام نمی‌گیرد و اثبات آن نیازمند مدرک و بیّنه نیست. به واقع، همان ماجرای دیالوگ فیلم «اسب حیوان نجیبی است» در اینجا جاری است: «ما که بگیم کردین، دیگه کردین!»

اصطلاح «مصونیت فرهنگی» نیز که موضوع دیگر سخن لاریجانی در این جلسه است، از همین دست اصطلاحات است. نهایت تعریف او برای چنین اصطلاحاتی آن است که «مصونیت فرهنگی، مهم است.» این تعریف او و آیت‌الله خامنه‌ای را برای دیگر اصطلاحات نیز بارها شنیده‌ایم چنانکه لاریجانی درباره نفوذ می‌گوید: «نفوذ موضوعی مهم است.» یا درباره مصونیت فرهنگی می‌گوید: «مصونیت فرهنگی امری بسیار مهم و ضروری است» و آن گاه دلیل علیلی را هم همراه آن می‌کند: «چرا که ما امروز شاهد فعالیت سایت‌ها، ماهواره‌ها و شبکه‌های اجتماعی با مضامین مختلف هستیم.»

استقلال قوه قضاییه!

رؤسای پیشین قوه قضائیه ایران، در باب تفکیک و استقلال قوا، دست کم، ظاهر را نگاه می‌داشتند؛ کاری که صادق لاریجانی یا از عهده آن برنمی‌آید و یا اصرار بر ترک آن دارد  و می‌خواهد وضعیت باطنی و واقعی قوه قضائیه ایران را به صورت عریان نشان ‌دهد و نفس ها را در سینه حبس کند و انتقادها را در نطفه خفه کند و بگوید ما همینیم که هستیم؛ همان گونه که در همین جلسه آشکار و صریح می‌گوید: «همه مسئولان موظف به اجرایی کردن منویات رهبری هستند. به همین منظور باید … به مسئله اولویت سنجی‌های ایشان توجه ویژه‌ای شود.» او عامدانه و عالمانه از تفکیک قوا به سبک ایران سخن می‌گوید؛ کشوری که بالاترین مقام آن بر همگان ولایت دارد و «اولی من انفسکم» است و مسئولان سه قوه کشور را مستقیم یا غیرمستقیم همو منصوب می‌کند و همه «موظف به اجرایی کردن منویات» اویند و او هم مسئولیت عواقب هیچ تصمیمی را بر عهده نمی‌گیرد و هیچ سوالی از او نمی‌شود و گویی  جای خدا نشسته است که به تعبیر قرآن: «لَا یُسْأَلُ عَمَّا یَفْعَلُ وَهُمْ یُسْأَلُونَ: کسی خدا را بازخواست نمی‌کند و او مردم را بازخواست می‌کند.»

بیشتر بخوانید: در باب صادق لاریجانی

«به نام زمان، شما را دستگیر می‌کنم!» مجموعه‌ای است از اشعار صلاح‌الدین حداد، شاعر تونسی همراه با ۸۰ عکس از انقلاب یاس که جملگی پس از ۱۷ دسامبر ۲۰۱۰ گرفته شده‌اند. ۱۷ دسامبر‌‌ همان روزی است که محمد بوعزیزی، دستفروش تونسی خود را مقابل ساختمان شهرداری به آتش کشید؛ کالبد سوخته بوعزیزی جرقه‌ای شد برای انقلابی که به حکومت ۲۳ ساله زین‌العابدین بن علی پایان بخشید. در ۱۴ ژانویه ۲۰۱۱، پس از اعتراضات گسترده، دولت و مجلس در تونس منحل شد و بن علی از تونس گریخت.

صفحه‌ای از کتاب «زمان شما را دستگیر می‌کنم» نوشته صلاح‌الدین حداد

در کشوری که خشک‌سالی همواره یکی از ثابت‌های آب و هوایی بوده است، سالیان سال تنها اشک‌های مردم بود که صحرا‌ها را سیراب می‌کرد؛ انقلاب ۱۴ ژانویه، اما به نقل از صلاح‌الدین حداد، باران را به اتاق‌ها و مزارع تونس آورده است؛ بارانی که حداد امیدوار است ادامه داشته باشد و تکرار شود.

«به نام زمان، شما را دستگیر می‌کنم!» تنها کتابی نیست که با موضوع انقلاب تونس در نمایشگاه «کتاب پاریس» (۲۰۱۶) عرضه شده است.

مقارن با بهار ۲۰۱۶، در غرفه انتشارات تونسی نیروانا، که به شکل مستقل در «کتاب پاریس» شرکت کرده است، حال و هوای بهار عربی، باران‌ها و سایه‌ها، نوید‌ها و البته ناامیدی‌هایش، را به خوبی می‌توان حس کرد. مقارن با بهار ۲۰۱۶، در غرفه‌ی انتشارات تونسی نیروانا، که به شکل مستقل در «کتاب پاریس» شرکت کرده است، حال و هوای بهار عربی، باران‌ها و سایه‌ها نویدها و البته ناامیدی‌هایش، را به خوبی می‌توان حس کرد.

«نور در کتاب است/ کتاب را باز کنید/ بگذرید تا بتابد»؛ متصدی غرفه این جمله از ویکتور هوگو را می‌خواند و کتاب‌های غرفه را معرفی می‌کند.

تونس : از انقلاب تا دموکراسی

در کنار مجموعه‌ای از کتاب‌های نفیس فرهنگ و تمدن که در تمام غرفه‌های ملی تمام نمایشگاه‌ها می‌توان دید، انتشارات نیروانا سه کتاب از حاتم مراد، استاد علوم سیاسی دانشکده‌ی علوم اجتماعی، سیاسی و حقوقی تونس را نیز به نمایش گذارده است.

غرفه ملی تونس در نمایشگاه کتاب پاریس

«فقدان دموکراتیک در دوران بورقیبه و بن علی» مجموعه مقالاتی است که پیش‌تر در مجلات تونسی منتشر شده‌اند و سویه‌های مختلف استبداد را پس از استقلال در دوران حبیب بورقیبه و بن علی بررسی می‌کنند. بورقیبه پدر جنبش استقلال‌طلبی، کمال آتاتورک تونس، بود که بن علی با کودتایی نرم و آرام جای او را در سلسله‌مراتب قدرت در تونس گرفت.

«تونس: از انقلاب تا نظام حقوقی» عمدتاً مقالاتی را در خود جای داده که به سیر حوداث سیاسی پس از انقلاب می‌پردازند. «گفتگوی ملی در تونس» سومین کتاب عرضه‌شده از حاتم مراد است که بازیابی انسجام ملی در تونس را در چهار مرحله (پس از انقلاب ۱۴ ژانویه، بعد از انتخابات اکتبر۲۰۱۱، پس از قتل شکری بلعید، و در نهایت پس از مرگ محمد براهمی) بررسی می‌کند.

کتاب بوجمعه الرمیلی تحت عنوان «وقتی مردم پیروز می‌شوند آنجا که تمام جامعه شکست خورده است»، اگرچه عمدتاً پیش از انقلاب تونس نوشته شده، اما می‌تواند چشم‌انداری پانارومیک از تونس در آستانه‌ی انقلاب به دست بدهد؛ الرمیلی درعین حال بر دشواری‌های استفاده از مفاهیمی همچون «مردم» در تحلیل سیاسی انگشت می‌گذارد.

از دیگر خواندنی‌های انتشارات نیروانا، می‌توان اشاره کرد به مصاحبه‌ای با مصطفی بن جعفر، رئیس مجلس مؤسسان تونس (۲۰۱۱-۲۰۱۴) تحت عنوان «راه طولانی تا دموکراسی»، همچنین کتاب «دین من آزادی است» نوشتهٔ محمد طلبی، اسلام‌پژوه و متخصص تاریخ قرون وسطی، ودست آخر، کتاب مصور «لیلا» که به ماجرای گروهی از دختران جوان روزنامه‌نگار در سال‌های ۱۹۳۶ تا ۱۹۴۱ می‌پردازد که می‌خواهند نخستین مجله زن را در تونس تأسیس کنند. (نگاه کنید به محمد طالبی: مدافع اسلام، مخالف اسلام‌گرایان )

حال و هوای غرفه ملی تونس، در مقایسه با غرفه‌ی نیروانا کمتر انقلابی است؛ بخش قابل توجهی از فضای غرفه به کتاب کودک اختصاص داده شده است. عرفه‌ای صمیمی، ساده و بی‌تکلف که آثاری از ابن خلدون، کتاب‌هایی به زبان فرانسه درباره‌ی ادبیات، سینما و پژوهش‌هایی درباره‌ی شهر باستانی کارتاژ و… را درمعرض دید بازدیدکنندگان گذارده است؛ بنا بر برنامه‌ی اعلام‌شده، شنبه ۱۹ مارس، نجات عبدالقادر فخفاخ، نویسنده‌ی «میراثی به اسم آزادی» در غرفه‌ی تونس حاضر خواهد بود تا کتابش را برای علاقه‌مندان امضاء کند. نجات عبدالقادر تاریخ‌نگار و متخصص تئاتر قرن هفدهم است که به مدت یک سال مسئول فرهنگی شهرداری تونس بوده است؛ در «میراثی به اسم آزادی» او ماجرای مقاومت و مبارزه ی زنان تونسی در نبرد استقللال و در بهار عربی را تعریف می‌کند.

قسطنطنیه در پاریس!

شهر قسطنطنیه‌، شهر پل‌های افسانه‌ای، پل حیرت‌انگیز سیدی راشد، زادگاه مارکوس کرنلئوس و کاتب یاسین، شاعر «نجمه»، از مهمانان ویژه‌ی نمایشگاه است، و از این بابت غرفه‌ی الجزایر یکی از بزرگترین غرفه‌هاست.

قسطنطنیه، پایتخت فرهنگی جهان عرب

پیش‌تر، سازمان علمی، فرهنگی، تربیتی وابسته به کنفراس اسلامی (آیسیسکو) با انتشار بیانیه‌ای قسطنطنیه را پایتخت فرهنگی جهان عرب در سال ۲۰۱۵ اعلام کرده بود، و حالا همین عنوان را بر سر غرفه‌ی قسطنطنیه می‌توان دید.

از یکی از مسئولان غرفه‌ی الجزابر، سراغ کتاب‌های انتشارات «برزخ» ناشر آثار کمال داوود را می‌گیرم، (نگاه کنید به «مرسو، بررسی مجدد»: یک بیگانه‌ی الجزایری) و او درمقابل چند رمان معرفی می‌کند: «اصلاً به عقب برنگرد» نوشته‌ی میساء بای، و «گل‌های درخت بادام» نوشته‌ی واسینی الأرج. پیش‌تر رمان‌های «خانه‌ی اندلسی» و «خاکسترهای شرق» الأرج به ترتیب در سال‌های ۲۰۱۱ و ۲۰۱۴ برنده‌ی جایزه‌ی بین‌المللی داستان عربی شده‌اند. «سیمرغ» و «همچون وزوز زنبورها» نوشته‌ی محمد دیب و «نابودی زبان فرانسه» نوشته‌ی آسیه جبار از دیگر کتاب‌ها‌یی اند که در غرفه‌ی الجزایر ارائه شده‌اند.

وزوز زنبورها در اینجا استعاره‌ای است برای زندگی درهم و برهم؛ کتاب مجموعه‌ای است از داستان‌های مستقل که درعین‌ حال هر یک به نوعی به داستان نخست، «لبخند آیکون»، باز می‌گردند و درآن به هم پیوند می‌خورند.

«نابودی زبان فرانسه»، نوشته‌ی آسیه جبار، یک رمان کاملاً الجزایری است، با تمام مختصاتی که می‌توان برای آن قائل شد: داستان مهاجری الجزایری که آینده‌اش را در بازگشت به سرزمین مادری بازیابی می‌کند. رمانی درباره‌ی هویت، زبان، خاطره و تاریخ.

زبان فرانسه، برای الجزایری‌ها نه فقط زبان خشونت و تحقیر که درعین حال، به قول کاتب یاسین، «غنیمتی جنگی» است. خون بهاء رنج سالیان استعمار که نوشتن آن برای یک الجزایری جز همراه با نوعی بازاندیشی هویتی ممکن نیست.

در میان غرفه‌های ملی و خصوصی، کوچک و بزرگ در نمایشگاه کتاب پاریس، شبیه‌ترین به غرفه‌ی ایران بی‌شک متعلق به عربستان سعودی است؛ غرفه‌ای خشک و رسمی که در آن خبری از باران‌های بهاری تونسی نیست. در اینجا به جای قاب عکس عروسک‌های محجبه‌ی غرفه‌ی ایران پوسترهایی نصب شده از رقص شمشیر مردان عربی در صحرا. طرفه آن که خوشنویسی از برنامه‌های مشترک هر دو غرفه است؛ نوجوانان، سرخوش و پر سروصدا، در جلوی غرفه‌ی عربستان صف کشیده‌اند تا خوشنویسان نام آنها را با حروف عربی برایشان بنویسند؛ یک یادگاری از غرفه‌ای در «کتاب پاریس»، که تمام آن چیزهایی در آن به نمایش گذاشته شده، نفیس، هم‌شکل و شبیه به قرآن اند.

در همین زمینه:

کتاب پاریس- ایران تاریخ ندارد!

پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، در آستانه سال نوی هجری خورشیدی، با انتشار “استفتا”هایی، نظر او را درباره دید و بازدید با “بدحجاب‌ها و بی‌حجاب‌ها”، چیدن سفره هفت سین و رسم “سیزده‌بدر” منتشر کرده است.

احکام نوروز در پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر رهبر ایران

بر اساس این پرسش و پاسخ‌ها، رهبر ایران دید و بازدید با “بی‌حجاب‌”ها را مشروط دانسته و گفته است که چیدن سفره هفت‌سین و رسم سیزده‌بدر، فاقد جنبه مذهبی است.

بر اساس آن‌چه که دفتر رهبر ایران منتشر کرده و رسانه‌های داخلی از جمله خبرگزاری صداو‌سیما آن را بازنشر کرده‌اند، فردی از علی خامنه‌ای پرسیده است: «نیمی از فامیل نزدیک من اهل حجاب نیستند و در مهمانی‌ها روسری سر نمی‌کنند و در جواب می‌گویند دل آدم پاک باشد و از این قبیل حرف‌ها. من نیز با ایشان بزرگ شده‌ام و چهار سال است سعی در رعایت احکام دینی دارم. رفت و آمدم را با ایشان کم کردم و سالی یکی دو بار برای صله رحم رفت و آمد داریم. حال تکلیفم را نمیدانم آیا باید با ایشان قطع رابطه کنم یا همین‌طور ادامه بدهم؟»

علی خامنه‌ای در پاسخ به این استفتا گفته است: «اگر معاشرت با آنان مستلزم ارتکاب گناه نبوده و نیز موجب تأیید ایشان در عدم التزام به امور دینی نباشد، مانعی ندارد. ولی به هر حال لازم است حریم و ضوابط شرعی مراعات گردد و اگر احتمال بدهید که ترک معاشرت با آن‌ها موقتا موجب خودداری آن‌ها از ارتکاب معصیت می‏‌شود، به عنوان امر به معروف و نهی از منکر واجب است.»

خامنه‌ای همچنین گفته است که باید توجه داشت قطع صله رحم جایز نیست، اما صله‌ رحم منحصر به دید و بازدید نیست بلکه از ‏طرق دیگر مانند تلفن، نامه و امثال آن نیز محقق می‌شود.‏

بحث‌های این‌چنینی مبانی تعریف «خودی و غیر‌خودی» در جمهوری اسلامی هستند و زمینه ایجاد نفاق را میان گروه‌های مختلف مردم فراهم می‌کنند.

رهبر ایران همچنین گفته است که پهن کردن و چیدن سفره هفت سین در نوروز فی نفسه اشکال ندارد، هر چند این‌گونه امور جنبه مذهبی ندارد.

او درباره مراسم روز سیزدهم فروردین (سیزده بدر) هم گفته است که فی نفسه حرام نیست، هر چند چنین چیزی مبنای شرعی ندارد.

به نظر می‌رسد پیدا کردن مبنای شرعی برای همه امور به یکی از دغدغه‌های علی خامنه‌ای تبدیل شده است.

روز دوشنبه ۲۴ اسفند و یک روز پیش از مراسم چهارشنبه‌سوری در ایران هم پاسخ او به استفتایی درباره این روز منتشر شد: «چهارشنبه‌سوری هیچ مبنای شرعی ندارد و مناسب است از آن اجتناب شود.»

بیشتر بخوانید: خامنه‌ای: چهارشنبه‌سوری هیچ مبنای شرعی ندارد

در پی بازداشت صلاح عبدالسلام، مظنون اصلی حملات تروریستی پاریس در بلژیک، او باید در فرانسه مقابل دادگاه قرار گیرد.

، فرانسوا اولاند، رئیس جمهوری فرانسه در کنفرانس مشترک مطبوعاتی با شارل میشل، نخست‌وزیر بلژیک

به‌گزارش خبرگزاری فرانسه، فرانسوا اولاند، رئیس جمهوری فرانسه در یک کنفرانس مطبوعاتی با شارل میشل، نخست‌وزیر بلژیک خواهان استرداد صلاح عبدالسلام شد. او گفت دستگاه قضایی فرانسه هر چه سریع‌تر درخواست خود را ارائه خواهد کرد.

اولاند اعلام کرد امروز، شنبه ۱۹ مارس / ۲۹ اسفند نشستی با شورای امنیت فرانسه برگزار خواهد کرد.

کوئن گینز، وزیر دادگستری بلژیک گفته است استرداد عبدالسلام به فرانسه اقدامی تشریفاتی است.

روز گذشته، جمعه ۱۸ مارس / ۲۸ اسفند، صلاح عبدالسلام ۲۶ ساله، مظنون اصلی حملات تروریستی فرانسه، در یک درگیری با پلیس در منطقه مولنبک بروکسل، پایتخت بلژیک، دستگیر شد.

پلیس بلژیک اعلام کرد که صلاح عبدالسلام در جریان یک عملیات وسیع ضدتروریستی در بروکسل، از ناحیه پا زخمی و سپس دستگیر شده است.

صلاح عبدالسلام پس از حملات تروریستی پاریس در ۱۳ نوامبر ۲۰۱۵ / ۲۲ آبان که منجر به کشته شدن ۱۳۰ نفر شد همچنان متواری بود.

نخست‌وزیر بلژیک در نشست رسانه‌ای خود با اولاند بازداشت صلاح عبدالسلام را اقدامی «بسیار مهم در نبرد برای دمکراسی» و علیه افراط‌گرایی خواند.

عبدالسلام در جریان حملات تروریستی پاریس در تدارکات و سازماندهی حملات، از جمله کرایه خودرو و اتاق برای فرماندهان اصلی ترورها و انتقال تروریست‌ها به محل عملیات‌شان در پاریس نقش داشت.

فرانسوا اولاند گفت تعداد کسانی که در تدارکات حملات به هر شکلی نقش داشتند بیشتر از آن است که تصور می‌رفت و وظیفه بازپرس‌ها شناسایی همه آن‌هاست. او گفت: «ما با شبکه بسیار گسترده‌ای روبه‌رو هستیم… همه جا، در بلژیک و همچنین در فرانسه، تهدید بسیار جدی است.»

بازماندگان قربانیان ترورهای پاریس نیز خواهان استرداد صلاح عبدالسلام به فرانسه شدند. وکلای خانواده‌های قربانیان چنین اقدامی را خواسته موکلان خود دانستند.

در جریان عملیات ضدتروریستی روز جمعه که منجر به دستگیری صلاح عبدالسلام شد چهار نفر دیگر نیز که گفته می‌شود اعضای خانواده‌ای بوده‌اند که عبدالسلام را پناه داده‌اند، بازداشت شدند. یکی از این افراد نیز زخمی شد.

خبرگزاری فرانسه اعلام کرد صلاح عبدالسلام که به‌دلیل زخمی شدن از ناحیه پا به بیمارستان سن میشل بروکسل منتقل شده بود، پس از مداوا صبح شنبه ۱۹ مارس / ۲۹ اسفند به خارج از این بیمارستان منتقل شده است. فرد زخمی شده‌ی دیگر نیز در این بیمارستان مداوا شد و سپس در اختیار پلیس قرار گرفت.

در پی بازداشت صلاح عبدالسلام، فرانسوا اولاند جلسه اتحادیه اروپا در مورد بحران پناهجویی را ترک کرد تا با نخست‌وزیر بلژیک در نشست مطبوعاتی مشترک شرکت کند. شارل میشل نیز زودتر از اولاند جلسه اتحادیه اروپا را ترک کرده بود.

روز گذشته (جمعه) اعلام شد که پس از تیراندازی‌های سه‌شنبه بین پلیس و مظنونان تروریست در منطقه «فوره» بروکسل، اثر انگشت صلاح عبدالسلام در جریان بازرسی آپارتمانی شناسایی شده است.

در تیراندازی‌های سه‌شنبه یک نفر کشته و چهار مأمور پلیس زخمی شدند.

بیشتر بخوانید:

بروکسل: کشف اثرانگشت یکی از عاملان حمله تروریستی پاریس

هویت مظنون کشته‌شده در حمله به پلیس بروکسل معلوم شد

درگیری مسلحانه مظنونان تروریست با پلیس در بروکسل

پیش از ظهر شنبه ۱۹ مارس / ۲۹ اسفند انفجار مهیبی در یکی از خیابان‌های پر رفت و آمد مرکز استانبول رخ داد. گفته می‌شود چندین نفر بر اثر این انفجار کشته و یا زخمی شده‌اند.

گفته می‌شود محل انفجار سه‌ونیم کیلومتر با محل اقامت محمدجواد ظریف و هیأت ایرانی حاضر در استانبول فاصله داشته است.

شبکه سی‌ان‌ان ترکیه گزارش داد در جریان این انفجار دست‌کم دو نفر کشته و هفت نفر زخمی شده‌اند. خبرگزاری دوغان نیز از کشته شدن سه نفر و زخمی شدن دست‌کم ۱۰ نفر خبر داده است.

این انفجار در خیابان استقلال واقع در بخش اروپایی استانبول رخ داد و به‌گفته شبکه‌های تلویزیونی ترکیه یک انفجار انتحاری بوده است.

مقامات ترکیه هنوز در این‌باره اظهارنظری نکرده‌‌اند.

آمبولانس‌ها و نیروهای امنیتی به محل انفجار رفته‌اند. رویترز به‌نقل از شاهدان عینی گفته است بالگردهای پلیس بر فراز مرکز استانبول در حال پروازند و پلیس خیابان‌های منتهی به مرکز شهر را بسته است.

سیامک نمازی و پدرش محمد باقر نمازی در بند امنیتی سپاه پاسداران در زندان اوین موسوم به «بند دو الف» نگهداری می‌شوند.

سیامک نمازی و پدرش محمد باقر نمازی

محمود علیزاده طباطبایی، وکیل سیامک نمازی شهروند ایرانی آمریکایی، که مهرماه سال جاری در ایران بازداشت شد، به کمپین بین‌المللی حقوق بشر در ایران گفت که وکالت محمدباقر نمازی پدر ۸۰ ساله او را که سوم اسفندماه ۱۳۹۴ بازداشت شد به عهده گرفته است. این وکیل دادگستری به کمپین گفت هنوز موفق به دیدار با موکلین‌اش نشده است.

علیزاده گفت که موکل‌اش محمدباقر نمازی در اولین شبی که بازداشت شده با منزلش تماس گرفته و گفته به من گفته‌اند یک نوشته‌ای را امضا کنم و من گفتم فقط با حضور وکیلم امضا می‌کنم، سپس آن‌ها گفتند وکیل‌ات می‌تواند مراجعه کند.

این وکیل دادگستری می‌گوید وقتی مراجعه کرده گفته‌اند در این مرحله هیچ وکیلی را نمی‌پذیریم.

اتهامات این دو زندانی سیاسی هنوز اعلام نشده است. در همین حال جان کربی، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز خواهان آزادی «سریع‌تر» سیامک و محمدباقر نمازی شده است. به‌گفته جان کربی، بازداشت این دو تن «ناعادلانه» است.

سیامک نمازی مدیر ایرانی آمریکایی دفتر برنامه‌ریزی استراتژیک شرکت نفتی «کرسنت» در امارات است. او همچنین از دست‌اندرکاران شرکت مشاوره «آتیه ‌بهار» در ایران نیز بوده است. این شرکت در زمینه ارائه مشاوره به شرکت‌های نفتی فعالیت داشت. خبرگزاری رویترز که خبر بازداشت او را برای نخستین بار منتشر کرد، نوشت: «او در ماه ژوئیه برای دیدار خانواده‌اش از امارات متحده عربی به ایران سفر کرد، اما ممنوع‌الخروج شد و پس از بازجویی‌های مکرر، در اواسط ماه اکتبر (مهرماه ۱۳۹۴) بازداشت شد.»

محمدباقر نمازی نیز پس از دستگیری پسرش به ایران آمد. به‌گفته عفت نمازی، همسر محمدباقر نمازی، او سوم اسفندماه (۲۲ فوریه) دستگیر و به زندان اوین منتقل شد.

خبرگزاری فارس، رسانه نزدیک به سازمان امنیتی سپاه علت بازداشت او را «کشف لایه‌های پیچیده فساد اقتصادی و اطلاعاتی گسترده شبکه مرتبط با انگلیس و آمریکا در ایران» اعلام کرد.

محمدباقر نمازی پیش از انقلاب ایران، استانداری خوزستان و معاون امور محلی و عمران شهری وزارت کشور ایران بوده است.

در اولین ساعت‌های شنبه ۱۹ مارس / ۲۹ اسفند، بوئینگ ۷۳۸ خطوط هوایی «فلای‌دوبی» هنگام فرود، در خاک روسیه سقوط کرد و در باند فرودگاه آتش گرفت.

مقامات محلی روسیه گفته‌اند که همه ۶۲ سرنشین این هواپیما کشته شده‌اند.

مقامات خطوط هواپیمایی «فلای‌دوبی» گفته‌اند که هنوز علت اصلی این حادثه مشخص نیست اما هواپیما در وضعیت بد جوی‌ قرارگرفته و سرعت بالای وزش باد می‌توانسته یکی از دلایل سقوط باشد.

پرواز شماره ۹۸۱ که از مبداء دوبی حرکت کرده، در آسمان روستوف-نا-دونو در جنوب روسیه با گردباد و توفان شدید مواجه شده و ساعت ۴ بامداد به‌وقت محلی در حین فرود بر روی زمین آتش گرفته است.

خطوط هوایی فلای‌دوبی از سال ۲۰۰۹ تأسیس شده و پروازهای ارزان قیمت ارائه می‌دهند. این شرکت هواپیمایی، از طریق شبکه‌های اجتماعی در حال اطلاع‌رسانی در مورد وضعیت این هواپیماست.

هنوز مشخص نیست که ۵۵ مسافر و هفت خدمه این هواپیما شهروند کدام کشورها هستند.

حسین‌علی امیری، قائم مقام وزیر کشور از احتمال تغییر نتیجه انتخابات مجلس در اصفهان خبر داد. برخی منابع خبری گمانه‌زنی کرده‌اند که احمد سالک از راه‌یابی به مجلس دهم باز خواهد ماند.

احمد سالک از جمله نمایندگان محافظه‌کار و نزدیک به گروه‌های تندرو در نهمین دوره مجلس است.

امیری، شامگاه جمعه ۲۸ اسفند به خبرگزاری صدا و سیما گفت که در حوزه انتخابیه اصفهان ممکن است درباره یکی از منتخبان این حوزه تغییراتی ایجاد شود.

سایت ۲۴ آنلاین در همین باره نوشت که به نظر می‌رسد اظهارات امیری درباره احمدسالک کاشانی، نفر آخر انتخابات اصفهان باشد.

بر پایه این گزارش در بازشماری آرا احتمال جایگزینی علیرضا آجدانی به جای احمد سالک تقویت شده است. سالک از جمله نمایندگان محافظه‌کار و نزدیک به گروه‌های تندرو در نهمین دوره مجلس است.

در نتایج اولیه اعلام شده نیز، رأی آجدانی بالا‌تر بود و گفته می‌شود در نتیجه نهایی نیز فاصله آرای این دو نامزد بسیار به هم نزدیک بود. آجدانی نامزد اصلاح‌طلبان در اصفهان بود.

«محمدرضا فولادگر، ناهید تاج‌الدین، مینو خالقی، حیدرعلی عابدی و احمد سالک» به‌عنوان پنج نماینده منتخب اصفهان در دهمین دوره مجلس معرفی شده‌اند.

دهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی روز جمعه هفتم اسفند برگزار شد. شورای نگهبان تاکنون صحت برگزاری انتخابات مجلس در ۲۰۲ حوزه انتخابیه از مجموع ۲۰۷ حوزه انتخابیه سراسر کشور را تأیید کرده است.

وزیر امور خارجه ایران در جریان سفر به استرالیا، در گفت‌و‌گویی با شبکه ای‌بی‌سی از برخوردهای غرب با ایران در زمینه حقوق بشر انتقاد کرد و این برخورد‌ها را نادرست خواند.

محمد‌جواد ظریف در این گفت‌و‌گو ایران را تنها کشور منطقه دانست که در آن انتخابات برگزار می‌شود و همزمان برایش گزارشگر ویژه حقوق بشر تعیین شده است.

این تازه‌ترین واکنش ظریف به گزارشگر ویژه حقوق بشر ایران و گزارش جدید اوست. او روز ۲۴ اسفند در گفت‌وگویی با رادیوی زلاندنو، گزارش حقوق بشری احمد شهید را «سیاسی» خوانده بود.

وزیر امور خارجه ایران کشورهای غربی را متهم کرده که با طرح اتهام نقض حقوق بشر در ایران، دنبال هدف‌های سیاسی خود هستند و گزارشگر ویژه حقوق بشر را به ایران و سازمان ملل تحمیل کرده‌اند.

در مقابل اما ۳۴ سازمان حقوق بشری، در نامه‌‏ای ‏خطاب به کشورهای عضو شورای حقوق بشر سازمان ملل، از آن‌ها خواسته‌اند تا مأموریت گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور ایران را تمدید کنند.

در این نامه روز پنج‌شنبه ۱۸ مارس/ ۲۸ اسفند منتشر شده، آمده است: «تمدید ماموریت گزارشگر ویژه پیام قدرتمندی به مقام‌های ایران است که نقض حقوق بشر در مرکز توجه شورا و جهان خواهد بود مگر این‌که در این زمینه تغییر و بهبودی قابل لمس رخ دهد.»

شورای حقوق بشر سازمان ملل قرار است در جلسه‏‌ روز چهارم فروردین ماه سال ۹۵ خود درباره تمدید ماموریت گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر ایران رای‌گیری کند: واکنش‌ها به گزارش احمد شهید؛ آیا ماموریت او تمدید می‌شود؟

گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر ایران، آخرین گزارش خود از وضعیت حقوق بشر در ایران را روز پنج‌شنبه ۱۰ مارس/ ۲۰ اسفند به شورای حقوق بشر سازمان ملل در ژنو ارائه کرد: احمد شهید: اعدام نوجوانان و فشار بر جامعه بهاییان را متوقف کنید

این گزارش با واکنش‌های تند و انتقاد برخی مقام‌های ایرانی از جمله جواد لاریجانی، دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضاییه ایران روبه‌رو شد.

بیشتر بخوانید: جواد لاریجانی: گزارش احمد شهید آبکی است

دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضاییه همچنین ایران را «بزرگ‌ترین و جدی‌ترین دموکراسی غرب آسیا» دانسته و از احمد شهید دعوت کرده است که دوره‌ای درباره حقوق بشر بر اساس اسلام بگذراند: «ما حاضریم در این‌باره به او کمک کنیم.»

در همین راستا محمد‌‌جواد ظریف هم گفته است که چرا استرالیا از پیش‌نویس یک قطعنامه‌ حقوق بشری علیه برخی کشورها حمایت نمی‌کند که کارنامه حقوق بشری‌شان بدتر از ایران است و حتی یک مقام انتخابی هم ندارند.

او درباره پناهجویان ایرانی استرالیا هم گفته است که این افراد فریب‌‌خوردگان تبلیغات غزب هستند: «این پیام به آن‌ها داده شده که مدعی شوند قربانی نقض حقوق بشر در ایرانند تا از آن‌ها استقبال شود، اما آن‌ها قربانی نقض حقوق بشر نیستند».

ظریف در پاسخ به سؤالی درباره بازگشت پناهجویان ایرانی که درخواست پناهندگی‌شان در استرالیا رد شده هم گفته است که ما این افراد را اخراج نکرده‌ایم: «آن‌ها توسط قاچاقچیان انسان و تبلیغات غرب که وعده شرایط مناسب داده بودند، اغوا شده‌اند.»

بنا به وعده دولت حسن روحانی، اقتصاد ایران در سال ۹۴ باید شکوفا می‌شد؛ چرا که دولت تا پیش از این هر اقدامی را به عملی شدن توافق هسته‌ای و رفع تحریم‌های اقتصادی و تجاری گره زده بود. قرار بر این بود که پس از رفع تحریم‌ها دست‌کم ۱۳۰ میلیارد دلار از دارایی‌های بلوکه شده ایران در دوره تحریم‌ها آزاد شود و همین دلارهای آزاد شده اقتصاد را به تحرک وا دارد. اما در عمل چه شد؟ آیا اقتصاد ایران از خواب رکود برخاست و وعده دولت برای توزیع برابر ثروت و درآمد به ثمر نشست؟ آیا نظامیان از اقتصاد بیرون رفتند و مبارزه با فساد اقتصادی به خشکاندن ریشه‌های رانت انجامید؟ برنامه‌های اشتغال‌زایی دولت به ثمر نشست؟ وضع معیشت مردم بهبود یافت؟

برنامه‌های دولت برای خروج از رکود اقتصادی ثمربخش نبود

رکود ادامه دارد

آن‌طور که رئیس دولت و وزرای اقتصادی می‌گویند؛ وعده‌های خوش به سال آینده موکول شده است. این یعنی این‌که در سالی که رو به پایان است، اقتصاد ایران همچنان درگیر رکود بود و دوپینگ دولتی با وام‌های بانکی و تحریک تقاضا و وعده‌های خوش‌بینانه به نتیجه نرسید تا همچنان سایه سنگین رکود خوش‌بین‌ترین نظریه‌پردازان اقتصادی دولت در موسسه عالی آموزش و پژوهش سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی را هم نگران کند و این سوال را برجای بگذارد که آیا اقتصاد ایران سال آینده از رکود خارج خواهد شد؟

رانت از جایی به جایی دیگر منتقل می‌شود

یک قاعده نانوشته در اقتصاد ایران وجود دارد؛ رانت و فساد از بین نمی‌رود، از دولتی و نهادی به دولت و نهاد دیگری منتقل می‌شود. تصور کنید که حسن روحانی و مشاوران او از پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۹۲ وعده کردند که «نظامیان به پادگان‌ها بازگردند» و «ریشه رانت و فساد خشکانده شود». دو سال و نیم از عمر دولت روحانی رفته و در سالی که رفت تنها اتفاق مبارزه با فساد، دادگاه بابک زنجانی بود که در ‌‌نهایت به صدور حکم اعدام برای او منتهی شد.

رابطه دولت روحانی و سپاه «با دست پس زدن و با پا پیش کشیدن» بوده است. نظامیان سهم خود را از دوران پساتحریم می‌خواهند.

نظامیان همچنان در اقتصاد حضوری پررنگ‌تر از گذشته دارند و برای «ابر‌پروژه‌های» دولت دندان تیز کرده‌اند. رابطه دولت با آن‌ها هم «با دست پس زدن و با پا پیش کشیدن» است. نه توان بیرون راندن نظامیان را دارد و نه می‌خواهد چنین کند. تنها اتفاقی که رخ داده، در رقابت دو جناح اصلی صاحب قدرت افشاگری‌ها علیه وزیران و مدیران دولت روحانی شروع شد. در همین افشاگری‌ها مشخص شد که دولت از قراردادهای خارجی حق السهم می‌گیرد، برادر رئیس جمهوری، داماد وزیر صنعت، معدن و تجارت، برادر سخنگوی دولت و مشاوران رئیس دولت هم سرگرم کسب و کار خود هستند. البته که برای افشای همه آنچه که در دولت تکنوکرات‌های امنیتی رخ داد باید منتظر سال‌های بعد ماند.

مار به جای آمار ادامه دارد

در سالی که رفت، دولت برای انتشار آمار و نماگرهای اقتصادی هم خساست به خرج داد. برخی از نماگر‌ها از گزارش‌های سالانه و ماهیانه حذف شدند و برخی نیز به صورت مصنوعی پائین‌تر از رقم واقعی اعلام شدند. مثلا به روایت دولت نرخ تورم به ۱۰.۵ درصد رسیده و نرخ بیکاری هم ۱۰.۷ درصد است، اما در واقعیت و به هنگام تعیین حداقل دستمزد مشخص شد که تورم کالاهای ضروری سبد هزینه خانوار‌ها نزدیک به ۲۵ درصد است و قیمت‌ کالا‌ها نیز رو به افزایش.

در باره نرخ بیکاری هم همین گزارش‌های دولتی نشان می‌دهد، کاهش نرخ بیکاری در شرایطی رخ داده که از تابستان تا پائیز دست‌کم ۳۶۰ هزار نفر از شاغلان شغل خود را از دست داده‌اند. با همه این‌ها رئیس دولت مدعی شد که یک میلیون و ۷۰۰ هزار شغل ایجاد شده و اقتصاد ایران از رکود خارج شده است، البته با رشد اقتصادی هفت دهم درصد.

چهره پیدای فقر

«تدبیر» دولت «امید» برای بهبود وضعیت معیشت خانوار‌ها هم البته بی‌نتیجه بود. در آخرین روزهای سال مرکز آمار شاخص ضریب جینی را منتشر کرد. اگرچه این شاخص به تنهایی نمی‌تواند گویای توزیع برابر درآمد در جامعه باشد اما به روایت همین شاخص هم وضعیت نابرابری در ایران به نسبت سال ۹۲ افزایش بیشتری یافت. تعداد خانوارهای زیر خط فقر افزایش یافت و «دستفروشی» رونق بیشتری گرفت. دولت – شهرداری‌ها- برای «حفظ زیبایی شهر‌ها» چاره را در این دیدند که به دستفروشان حمله کنند و راه ارتزاق اندک آنان را ببندند. در ‌‌نهایت هم به هنگام تعیین حداقل دستمزد دولت جانب کارفرمایان را نگه داشت تا حداقل دستمزد یک سوم خط فقر اعلام شده باشد.

وعده‌های دولت برای رفع نابرابری‌های منطقه‌ای هم معلق ماند تا سیستان و بلوچستان، کردستان، خوزستان، لرستان و کرمانشاه همچنان در شمار مناطقی باقی بمانند که نرخ بیکاری بالایی دارند.

«دستفروشی» رونق بیشتری گرفت و دولت هم راهکار سرکوب دستفروشان را در پیش گرفت.

امیدی به تدبیر نیست

دولت روحانی دو سال اول را با وعده به روزهای پس از تحریم سپری کرد و راهکارش البته تزریق امید به بخشی از جامعه بود که در این دو سال و نیم در همراهی و توجیه همه برنامه‌های نادرست او تنهایش نگذاشت. اما سال آینده سال آخر دولت است و باید خود را برای انتخابات ۹۶ مهیا کند.

حالا بهانه‌ای هم ندارد؛ تحریم‌ها رفع شده، صادرات نفت افزایش یافته و سرمایه‌گذاران برای حضور در ایران به روایت دولت و رسانه‌های همسو صف کشیده‌اند. کار سخت دولت روحانی – جمهوری اسلامی ایران- پس از از دست دادن بهانه‌ها پاسخ دادن به وعده‌ها و امیدی است که در این دو سال و نیم با آن بر مسند قدرت نشسته‌اند. حالا دولت روحانی در سال ۹۵ باید به همه وعده‌هایی که داده پاسخ بدهد. وعده‌هایی که البته متقاضیان متفاوتی هم دارد؛ از یک‌سو «تکنوکرات‌ها و سرمایه‌داران» که چشم به راه باز شدن قفل «سیاست‌های انقباضی» دولت هستند و سوی دیگر کسانی که به امید «چرخیدن چرخ معاش» در سال ۹۲ به روحانی رای دادند چشم به راه بهبود وضعیت معاش.

ضلع سوم هم همانند همیشه نظامیان و به صورت ویژه سپاه که سهم خود را از گشایش اقتصادی – اگر گشایشی در راه باشد- می‌خواهند و از فردای برجام خط و نشان‌هایشان را کشیدند.

آنچه که پیداست دولت روحانی دولت تکنوکرات‌ها است و در تحقق وعده‌هایش به این جریان کم نمی‌گذارد. با نظامیان هم تا اینجا نشان داده که می‌تواند به توافق برسد. آنچه که زمین می‌ماند «وعده چرخیدن چرخ معاش» است که می‌تواند دولت روحانی را با از دست دادن پایگاه رای روبرو کند.

در پی درگیری‌ مسلحانه روز سه‌شنبه در منطقه «فوره» بروکسل، بازرسی‌های آپارتمانی در این منطقه توسط پلیس بلژیک با همکاری پلیس فرانسه منجر به یافتن اثر انگشت صلاح عبدالسلام، تروریست فراری شد.

صلاح عبدالسلام، یکی از عاملان حمله‌های تروریستی پاریس است. او همچنان متواری است.

مجله فرانسوی L’Obs  امروز جمعه ۱۸ مارس / ۲۸ اسفند گزارش داد اثر انگشت صلاح عبدالسلام و ردیابی دی‌ان‌ای او پس از بازرسی آپارتمان واقع در «فوره» کشف شده است.

پلیس بلژیک در پیوند با ادامه تحقیقات خود درباره حمله‌های تروریستی ۱۳ نوامبر ۲۰۱۵ / ۲۲ آبان در پاریس، روز سه‌شنبه ۱۵ مارس / ۲۵ اسفند در منطقه «فوره»، واقع در جنوب بروکسل قصد بازرسی خانه‌ای را داشت که از داخل خانه به روی آن‌ها آتش گشوده شد. در این درگیری سه مأمور پلیس زخمی شدند و یکی از مظنونان تروریست کشته شد. دو نفر نیز از محل حادثه گریختند.

بیشتر بخوانید: درگیری مسلحانه مظنونان تروریست با پلیس در بروکسل

شبکه تلویزیونی آر.تی‌.بی.‌اف بلژیک نیز گفته است شواهد نشان می‌دهند به احتمال قوی یکی از دو نفری که از محل گریختند صلاح عبدالسلام بوده است.

با کشف اثر انگشت صلاح عبدالسلام هنوز سئوال‌هایی باقی است. این‌که او چه تاریخی و به چه مدت در این آپارتمان به سر برده و چه کسی توانسته بود او را چند ساعت پس از حمله‌ای تروریستی پاریس فراری دهد.

عملیات سه‌شنبه با یافتن صلاح عبدالسلام پیوند مستقیمی نداشت اما افراد درگیرشده با پلیس در منطقه «فوره» بروکسل بخشی از کسانی بودند که به شکلی با ترورهای پاریس مرتبط بودند.

بیشتر بخوانید: هویت مظنون کشته‌شده در حمله به پلیس بروکسل معلوم شد

صلاح عبدالسلام پس از حملات تروریستی پاریس که منجر به کشته شدن ۱۳۰ نفر شد همچنان متواری است. او یکی از دوستان عبدالحمید اباعود، فرمانده اصلی حملات تروریستی ۱۳ نوامبر پاریس بود که او نیز کشته شد. این دو در سال‌های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱ در بروکسل با هم دست به اعمال خلاف می‌زدند. صلاح عبدالسلام پیش از حملات تروریستی پاریس با برادرش محمد عبدالسلام در منطقه «مولنبک» بروکسل زندگی می‌کردند. محمد عبدالسلام در جریان حملات ۱۳ نوامبر با انفجار انتحاری کشته شد.

غلامحسین خالدی محیط‌ بان پارک ملی دنا که در دادگاه بدوی و تجدید نظر یاسوج به قصاص (اعدام) محکوم شده بود، با بخشش اولیای دم از زندان آزاد شد.

غلامحسین خالدی محیط‌ بان پارک ملی دنا در مراسم آزادی از زندان در یاسوچ

به‌گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران (ایرنا)، مراسم آزادی غلامحسین خالدی، پس از شش سال زندان، روز جمعه ۲۸ اسفند در یاسوج برگزار شد.

خالدی، محیط بان ۳۸ ساله منطقه حفاظت‌شده دنا در کهگیلویه و بویراحمد به اتهام قتل یک شکارچی به نام محمد پایه‌گذاران در سال ۸۹ به اعدام محکوم شده بود.

خانواده پایه‌گذاران چهارشنبه شب رضایت خود را اعلام کردند.

اسدالله تقی‌زاده، یکی دیگر از محیط ‌بانان ارتفاعات دنا که به قصاص محکوم شده بود نیز پس از تحمل هفت سال زندان روز دوشنبه ۱۷ اسفندماه، آزاد شد. او نیز هفت سال پیش یک شکارچی به نام مجتبی رضایی را به قتل رسانده بود.

بیشتر بخوانید: محیط ‌بان محکوم به قصاص آزاد شد

محمد مجابی، معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت از محیط زیست روز جمعه در مراسم آزادی غلامحسین خالدی گفت: «از ابتدای سال جاری تاکنون پنج محیط بان محکوم به اعدام در کشور با بخشش اولیای دم از زندان آزاد شدند.»

به‌گفته او اکنون تنها یک تن از محیط بانان محکوم به اعدام به دلیل قتل شکارچیان در زندان است که تلاش‌ها برای صلح و سازش میان او و خانواده مقتول در جریان است.

کاوه میرعباسی، مترجم ایرانی ترجمه تازه‌ای از رمان «صد سال تنهایی» نوشته گابریل گارسیا مارکز را عرضه کرده. این کتاب توسط «کتابسرای نیک» منتشر می‌شود.

گابریل گارسیا مارکز

نخستین بار خوانندگان ایرانی رمان «صد سال تنهایی» را با ترجمه بهمن فرزانه در سال ۱۳۵۳ (انتشارات مصادره شده امیرکبیر) شناختند. سپس ترجمه‌های دیگری از این رمان توسط محسن محیط، کیومرث پارسای، مریم فیروزبخت، محمد رضا راه‌ور، زهره روشنفکر، حبیب گوهری راد، بیتا حکمی و رضا داد ویی به بازار آمد.

فرج سرکوهی، منتقد ادبی درباره «صد سال تنهایی» می‌گوید: «در این رمان درهم‌تنیدگی واقعیت و خیال، همذات شدن امر غریب شگفت با امر مألوف به طبیعی‌ترین حالت رخ می‌دهد و جهان واقعی و جهان‌های ممکن چنان با هم تلفیق می‌شوند که رمان نسخه واقعی‌تر واقعیت است. چشم‌اندازهای خلاقی که صد سال تنهائی در داستان‌نویسی گشود بر اغلب فرهنگ‌های جهان تأثیر نهاد. رمان‌های متفاوتی را در زبان‌های گوناگون می‌توان یافت که چون “شرم” و “بچه‌های نیمه شب” سلمان رشدی از صد سال تنهائی تأثیر گرفته‌اند.»

برخی تکنیک‌هایی را که مارکز در رمان «صد سال تنهائی» به کار بسته و از آن به عنوان سبک «رئالیسم جادویی» یاد کرده‌اند، در داستان‌نویسی ایران سابقه دارد. در «واهمه‌های بی‌نام و نشان» و «ترس و لرز» نوشته غلام‌حسین ساعدی و «ملکوت»، تنها رمان بهرام صادقی رگه‌هایی از رئالیسم جادویی را می‌توان سراغ گرفت.

گابریل گارسیا مارکز اما مقلدانی هم داشت. فرج سرکوهی در این‌باره می‌گوید: «داستان‌نویسی فارسی در دو روند تقلید و درونی کردن خلاقانه از صد سال تنهائی متأثر شد. در روند تقلید، گرته‌برداری از شیوه‌ها، شگرد‌ها، فرم‌ها و صورت‌ها، جدا کردن فرم و ساختار از بستر و متن اصلی و تحمیل کپی‌ها بر متن‌های نامتجانس، تلاش نویسنده را به شکست می‌کشاند و در درونی کردن خلاقانه نویسنده تکنیک‌ها را در بافت داستان خود درونی می‌کند. داستان “کتاب آدم‌های غائب” نوشته تقی مدرسی را می‌توان نمونه گویائی از روند تقلید تلقی کرد.»

کاوه میرعباسی مترجم و نویسنده ایرانی‌، دانش‌آموخته رشته کارگردانی سینما و زبان اسپانیایی‌ست و تاکنون بیش از ۴۰ کتاب و مجموعه داستان از نویسندگان سرشناسی مانند کارلوس فوئنتس، لوییس بورخس، گابریل گارسیا مارکز، ماریو بارگاس یوسا، آندره برتون و… به زبان فارسی ترجمه کرده‌ است.

گابریل گارسیا مارکز یکی از پرخواننده‌ترین و محبوب‌ترین نویسندگان جهان بود و از اندک نویسندگان قرن بیستم بود که توانست شیوه تازه و فراگیری در داستان‌نویسی جهان ابداع کند. در آثار او واقعیت از سویه‌های بسیار حیرت‌انگیز و خیال‌انگیزی هم برخوردار می‌شود، چنانکه خواننده را شگفت‌زده می‌کند.

در آثار مارکز تخیل و واقعیت، اساطیر ملی و رؤیاهای انسان با هم درمی‌آمیزند و به واقعیت شکل می‌دهند. این تصاویر در کودکی مارکز و به ویژه در روایت‌های مادربزرگش ریشه دارند. مارکز در این‌باره گفته است: «شیوه نگارش من و لحنی که در آثارم به کار می‌برم، همان شیوه و لحنی‌ست که مادربزرگم برای گفتن قصه‌هایش به کار می‌برد. او چیزهایی را تعریف می‌کرد که بسیار فراطبیعی و افسانه‌ای بودند اما جوری این قصه‌ها را تعریف می‌کرد که همه چیز واقعی به نظر می‌رسید و باورپذیر بود.»

«صد سال تنهایی»، شناخته‌شده‌ترین رمان مارکز در سال ۱۹۶۷ منتشر شد. این اثر به ۲۵ زبان ترجمه شده و ۵۰ میلیون نسخه به فروش رسیده است.

لینک مطلب در تریبون

در همین زمینه:

مارکز و داستان‌نویسی ایران؛ شکست مردم سالخورده، پیروزی اهل غرق

کتاب در رادیو زمانه:

«مَدّ مُژه»: شعرهایی از خوزستان

احوال ما زنان: رک و راست بگم؟

آدم‌های روستایی خوب

«سرخِ سفید» سومین رمان مهدی‌یزدانی‌خرم منتشر شد

 از گردنم بدم می‌آید و پرتقال خونی

 قصه‌هایی که در چمدان جا نمی‌شوند

مرفی: جسمانی‌ترین رمان ساموئل بکت

خبر خوش برای روزنامه‌نگاران: ویراست تازه‌ای از فرهنگ «سخن» در راه است

«بنفشه‌های سراشیب» جواد مجابی و امید به تغییر

لاغرترین اثر داستانی محمود دولت‌آبادی: «بنی‌آدم»